سفارش تبلیغ
صبا ویژن
بر [شمار] برادران خود بیفزایید ؛ زیرا هرمؤمنی را در روز قیامت، شفاعتی است . [رسول خدا صلی الله علیه و آله]
زوزن
 
 RSS |خانه |ارتباط با من| درباره من|پارسی بلاگ
»» تاریخ

تفاوتهای معماری مساجد دوره خوارزمشاهی و سلجوقی// هنر و معماری مساجد(5‏)
 
 

گروه مسجد: هنر از تجلیات فرهنگ محسوب می‌شود و هنرهای اسلامی، ایرانی در ‏خانه‌های خدا، مساجد، حفظ شده است هنرمندان مسلمان ایرانی که علم، معنویت و ‏هنر را یکجا دارا بودند، با کمال اخلاص شاهکارهای خویش را به خانه خدا هدیه کرده‌اند.‏


خبرگزاری شبستان: معماری خوارزمشاهی در ادامه و استمرار معماری دوره سلجوقی ‏است و در مجموع ارتباط خود را از نظر شکل، مصالح و تزیینات با بناهای دوره سلجوقی ‏حفظ کرده است. مصالح مساجد دوره خوارزمشاهی خراسان همان مصالحی است که در ‏همه ادوار اسلامی به کار رفته است یعنی آجر، خشت، گل، آهک، گچ و قلوه سنگ به ‏علاوه کاشی که از قدیمی‌ترین نمونه آن که در جای خود باقی است، از دوره سلجوقی ‏می‌شناسیم.

بناهای دوره سلجوقی بسیار موقر و استوار است در آن دوره، بنا را از بنیان ‏با مصالح مرغوب برپا می‌کردند. در حالیکه مساجد دوره خوارزمشاهی خراسانی ‏استحکام کمتری دارند. عموما دیوارهای آن از انظار پنهان بوده است و همچنین بخش ‏میانی دیوارها را با خشت می‌ساختند در این مورد، مسجد ملک زوزن استثناست.‏

نقشه، مساجد مهم دوره سلجوقی چهار ایوانی است اما نقشه مساجد دوره ‏خوارزمشاهی خراسان دو ایوانی است و این در حالی است که نقشه چهار ایوانی در ‏معماری خراسان ناشناخته نبوده است و مدرسه چهار ایوانی نظامیه در خرگرد خراسان، ‏با استناد به کتیبه‌اش، که نام نظام‌الملک به عنوان بانی در آن مشاهده می‌شود، در دوره ‏سلجوقی بنا شده است.‏

برخلاف مساجد مهم دوره سلجوقی که در آن مقصوره متمایز است، معمولاً گنبدی بر فراز ‏آن دیده می‌شود در مساجد دوره خوارزمشاهی خراسان مقصوره از سایر قسمتهای ‏مسجد متمایز نیست. ایوانهای رفیع از عناصر شاخص مساجد دوره خوارزمشاهی ‏خراسان است. مثلاً ارتفاع ایوان در مسجد ملک زوزن که ساخت آن تا اندک زمانی پیش از ‏هجوم مغول ادامه داشته است.

حدود 30 متر است ایوانهای مساجد دوره خوارزمشاهی ‏خراسان کشیده‌تر و باریکتر و در مجموع از ایوانهای دوره سلجوقی مرتفعترند و برای بلندتر ‏نشان دادن دو ستون نماز رد طرفین ایوان قرار می‌داده‌اند. برای نمونه می‌توان ایوان ‏سلجوقی مسجد جامع اصفهان را با ایوانهای هر یک از مساجد دوره خوارزمشاهی ‏مقایسه کرد. پوشش سقف ایوان مساجد دوره خوارزمشاهی به گونه‌ای متفاوت با ‏پوشش سقف ایوانهای دوره سلجوقی و با طلق و تونیزه برپا شده‌اند.‏

هنرمندان دوره خوارزمشاهی مانند هنرمندان دوره سلجوقی از آجر به عنوان یک عصر ‏مهم تزیینی در مساجد استفاده کرده‌اند تلفیق کاشی و آجر که از اواسط دوره سلجوقی ‏برای رنگ بخشیدن به نمای خارجی بناها آغاز شده بود، در دوره خوارزمشاهی، به ‏مقیاسی وسیعتر به کار رفت با این تفاوت که در دوره سلجوقی فقط از یکرنگ کاشی در ‏تلفیق با آجر استفاده شد. این در حالی است که در اواخر دوره خوارزمشاهی ما با کاربرد ‏سه رنگ کاشی به رنگهای فیروزه‌ای، لاجوردی و سفید در مسجد ملک زوزن مواجهیم که ‏این خود گامی مهم در ابداع هنر کاشیکاری معرق است. هنری که در دوره تیموری به اوج ‏خود رسید.‏
منبع: هنر و معماری مساجد، پریوش اکبری.‏

پایان پیام‎/‎
‎***‎
حضرت رسول اعظم (ص) فرمودند‎:‎
دو دسته اند که روز قیامت هم صحبت خدایند کسی که هیچگاه میان دو تن سخن‌چینی ‏نکند و کسی که کسب خود را به ربا نیامیخته باشد‎.‎
نهج الفصاحه حدیث 1797‏‎.‎
‎***‎

 
 
 
 
 
اذان صبح : 3:05  طلوع آفتاب : 4:50  اذان ظهر : 12:02  غروب آفتاب


نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » باستان باستانی ( پنج شنبه 85/3/11 :: ساعت 6:54 عصر )
»» لیست کل یادداشت های این وبلاگ

بوسهل
مسجد ملک زوزن
زوزن
[عناوین آرشیوشده]

>> بازدید امروز: 0
>> بازدید دیروز: 0
>> مجموع بازدیدها: 6679
» درباره من

زوزن

» آرشیو مطالب
تاریخ
قدیمیترین زبان دری

» لوگوی وبلاگ


» لینک دوستان

» صفحات اختصاصی

» لوگوی لینک دوستان





» طراح قالب